I samhandlingsnytt for februar, som samhandlingssjefen i Helse Førde nyleg har sendt ut, kan du lese om «Teknologi i helse og omsorg» som nytt studietilbod ved Høgskulen på Vestlandet. Du kan også lese om nyutvikla app for menneske med kronisk lungesjukdom, funksjonsvurdering på tvers og regionale samlinga knytt til samhandlingsavvik.
Flora kommune, Førde kommune og medisinsk avdeling på Førde sjukehus har gått saman i eit samhandlingsprosjekt der ein ønskjer å betre kommunikasjonen på tvers av helsetenestenivå med fokus på funksjonen til pasienten. Prosjektet er ei bestilling frå Koordineringsrådet basert på tilbakemeldingar frå Erfaringskonferansen.
I utganspunktet gjekk bestilling på å finne eit felles funksjonsvurderingsverktøy. Ved grundig kartlegging av informasjonsbehovet både til sjukehuset og kommunane vart det klart at klinikarane treng skriftlege beskrivingar av funksjonen til pasienten, ikkje tal evaluering (slik som t.d. IPLOS- vurderingane gjer). Prosjektet har derfor utvikla sjekklister på bakgrunn av dei ulike informasjonsbehova kommunane og sjukehuset har.
Pga av ulike IKT-system og noko ulik dokumentasjonskultur i kommunane, har dei to deltakande kommunane valgt ulik tilnærming for tiltak. Førde kommune har valgt å oppdatere alle pleieplanane sine, slik at dei lett kan leggast ved i ein innleggingsrapport. Flora kommune vil truleg endre IPLOS-kommentarane til å vere meir retta mot at dei skal gje gode, konkrete beskrivingar av hjelpebehovet til pasienten. Sjukepleirane på medisinsk avdeling har fått utdelt «lommekort» med sjekklister for kva som er ønskjeleg av informasjon før utskriving og i utskrivingsrapporten.
Tilbakemeldingane frå både sjukehuset og kommunane er svært positive. Margot Dvergsdal, seksjonsleiar i heimetenesta i Førde kommune, seier at: «Det kjentes riktig og meir fagleg forsvarleg å sende ein innleggingsrapport når eg kan legge med ein oppdatert pleieplan og ei god beskriving av det aktuelle»
Og sjukepleiar, Linda Foss Bolstad, frå medisinsk avdeling uttalar: «Eg synest korta er eit godt hjelpemiddel, særleg for meg som er relativt ny, då det gir ein god oversikt over kva som skal/burde vere med i ein helseopplysning/utskrivingsrapport. I tillegg er kortet ganske lite og lett å ha med seg i lomma.»
Prosjektgruppa vonar at sjekklistene kan vera aktuelle for fleire kommunar og sjukehusavdelingar
Av Anne Marte Sølsnes
Vi ser hyppige medieoppslag med bekymring over aukande mentale helseplager hjå ungdom. UngData skriv også i sin siste landsrapport at det har vore ein «markant økning i omfanget av selvrapporterte psykiske helseplager» og peikar særleg på auke i depressive symptom hos jenter der 28% rapporterer slike i vidaregåande skular. For einsemd er tala rundt 31% hos jenter, 17% hos gutar. Samla opplever også 31% av elevane mykje søvnplager.
I Sogn og Fjordane har ein drive kartleggingar mellom elevane i vidaregåande skular sidan 1997 i Førde-skulane, og i 2012 i heile fylket. 8-900 elevar har delteke kvar gong, og samla sett har 4300 elevar svart på undersøkingane (1997, 2001, 2005, 2009 og 2012). Spørsmåla i desse var henta frå WHO sine kartleggingar i skular, som her i landet var drive av HEMIL-senteret ved Universitetet i Bergen.
Sidan UngData som driv nasjonale kartleggingar i skulane i dag, også i Sogn og Fjordane, ikkje nyttar heilt like spørsmålsstillingar, så må ein være varsam med å samanlikne tala (andelane).
Men om vi ser på nokre vanlege mentale plager over tid i Sogn og Fjordane finn vi følgjande:
Mønsteret med at jenter rapporterar meir plager enn gutar går att gjennom heile perioden. Vi ser også at sjølv om andelane varierer noko, så var det allereie i 1997 mange som rapporterte om mentale plager. For opplevinga av angst ser det ikke ut til å være auke, heller ikkje for opplevelse av å vere nedfor eller nervøs hjå gutar.
I Samhandlingsbarometeret ligg det kommunevise tal for nokre av kartleggingane.
Ser vi på ein figur over utviklinga av søvnvanskar (under) så er mønsteret at færre både av jenter og gutar aldri opplever søvnvanskar (trendlinjer), og at fleire jenter opplevde mykje søvnvanskar i 2012 samanlikna med 1997.
Dette har forskarar bl.a. frå Helse Førde, undersøkt i ein ny vitskapleg publikasjon. Studien som er basert på data frå Helseundersøkinga i Nord-Trøndelag (HUNT) og Reseptregisteret i Norge, kan du lese meir om her: Ny vitskapleg publikasjon
Samhandlingsbarometeret har også data om sjølvrapportert helse under indikatorane folkehelse og folkehelsekartleggingar i Sogn og Fjordane.
Helse Bergen og Haraldsplass Diakonale Sykehus har årlege møter med kommunane i opptaksområdet sitt. Her deltek ordførarar, rådmenn, leiarar i kommunehelsetenesta og medlemmene i samarbeidsutvala, samt toppleiarar frå sjukehusa.
For fyrste gong var det lagt inn stand med presentasjon av ulike teknologi- og digitaliseringsløysingar i helse- og omsorgssektoren i programmet. Her var Samhandlingsbarometeret vist fram, saman med «En innbygger – en journal», Velferdsteknologi i Bergen kommune, Velferdsteknologi Nordhordaland, LMS app basert på kunstig intelligens, elektroniske tavler frå IMATIS og Innovasjonslaboratorium Helse Vest IKT.
Pål Asle Reiersgaard frå Fagavdelinga ved Haraldsplass og Emma Bjørnsen frå fag og utvikling i Helse Førde fekk det tidvis travelt med å vise kva innhald og mulegheiter som ligg i Samhandlingsbarometeret, og korleis data kan framstillast og nyttast vidare. Det var stor interesse frå dei besøkande, spesielt frå kommunane, men også frå sjukehusa. Fleire kommunale leiarar ynskjer presentasjon og gjennomgang av Barometeret i samhandlingsfora som kommunane deltek i. Samhandlingssjef Gunn Glimsdal frå Haraldsplass var ansvarleg for toppleiarmøtet, og vil følgje opp alle førespurnader som kjem rundt Samhandlingsbarometeret. Helse Førde vil delta på samlingar eller i møte dersom Helse Bergen og Haraldsplass ser behov for det.
Av Emma Bjørnsen
Det fyrste samhandlingsnytt for 2018 er nå sendt ut
I Samhandlingsnytt for januar kan du mellom anna lese om Home-Start Familiekontakten som startar i Førde, fagdag for «Barn som pårørande» og erfaringane som likeperson Christina Stæger-Breisnes har med Helse Førde HF sin smertepoliklinikk i Florø.
Les Samhandlingsnytt her: Samhandlingsnytt – Januar 2018
Mellom områda som Riksrevisjonen har sett på, er praksis knytt til utskriving av somatiske pasientar til kommunehelsetenesta i perioden 2011-2017.
Det overordna målet er at det skal leggast til rette for heilheitlege og koordinerte pasientforløp på tvers av nivåa. Det var i 2016 til saman 800 000 døgnopphald ved norske somatiske sjukehus. I 13,5 % av desse vart pasientane utskrivne til sjukeheimar, andre institusjonar eller heimen, og hadde samtidig behov for vidare oppfølging av kommunehelsetenesta. Over halvparten av pasientane var over 80 år, og dei aller fleste med fleire lidingar samstundes. Mange av desse er sårbare pasientar der hyppige flyttingar t.d. gjennom reinnleggingar er ei utfordring.
Medan akutte reinnleggingar innan 30 dagar for andre pasientgrupper gjekk noko ned i perioden, var den dobbelt så høg for denne pasientgruppa (på 13,5 %) og omfatta så mykje som kvar 5. pasient.
Riksrevisjonen har sett på kvaliteten på pasientinformasjonen og i kva grad denne kjem fram til rett tid. Ein finn feil og manglar særleg i epikriser, medisinlister og vurderingar av funksjonsnivået hjå pasientane. Også ved innlegging er det ofte manglar frå kommunehelsetenesta knytt til desse områda. Det er også sjeldan at det involverte helsepersonellet vert gjort merksame på manglane.
Ein finn liten grad av systematisk opplæring av personalet om regelverk og prosedyrar kombinert med oppleving av tidspress hjå helsepersonell.
Det vertpeika på eit behov for meir tverrfaglege vurderingar, m.a. av fysioterapeutar og ergoterapeutar hjå pasientar med samansette lidingar. Individuelle planar og Koordinator er lite kjent og brukt. Riksrevisjonen meiner det er mogeleg å redusere unødige innleggingar gjennom betre samhandling.
Riksrevisjonen peikar her på aktuelle tiltak framover som felles og oppdaterte legemiddellister og ein gjennomgåande digital journalløysing for heile helsetenesta («En innbygger – en journal»).
Av Hans Johan Breidablik
Førebygging av skader og ulykker er eit viktig mål for folkehelsearbeidet. I Samhandlingsbarometeret har vi to variablar som dekker dette området: a) Personskader med sjukehusbehandling og b) trafikkulykker.
Fig. 1. Når vi ser på den første av desse (a) finn vi følgjande for vårt fylke (Antall pasientar med personskader behandla i somatiske sjukehus per 1000 innbyggjarar per år. Gjennomsnitt av perioden 2013-2015).
Dette vil då berre omfatte skader som har medført sjukehusbehandling, og såleis ikkje dei som har vore til kommunehelsetenesta og legevakter, eller har behandla seg sjølv. Vi ser her at alle kommunane i Sogn og Fjordane ligg over landsgjennomsnittet. Dette kan ha samanheng med tersklar for å tilvise personskadar til spesialisthelsetenesta, og kor komplett rapporteringa er inn til det nasjonale registeret. Ein må difor være varsam med konklusjonar her.
Fig. 2. Ser vi på utviklinga over tid får vi følgjande mønster:
Vi ser her at omfanget av personskader er svært stabilt over dei tidsperiodane vi har tal for.
Fig. 3. Kvar skjer skadene? (Y-akse er her basert på antall skadetilfelle rapportert frå Helse Førde i år 2016)
Den største gruppa av skader skjer i eigen bustad og nærområda, medan skader under sport kjem på andreplass.
Av Hans Johan Breidablik
Prosjekt prehospitaletenester i Helse Førde inviterer til seminar på Scandic Sunnfjord Hotell, 9. januar 2018
Målgruppe er alle som arbeider med det akuttmedisinske feltet frå kommune- til spesialisthelsetenesta.
Politikarar, brukarorganisasjonar og andre med interesse.
Påmelding innan 3. januar 2018.
Program og meir info finn du her:
Samhandlingssjefen i Helse Førde, Stig Igland, har sendt ut Samhandlingstnytt for desember. Her kan du lese litt om Jobbstøtte, eit vellukka samhandlingsprosjekt mellom Helse Førd og NAV , lov endringar som gir kommunane rettleiingsplikt ovan for spesialisthelsetenesta og om den nye retteleiaren for oppfølging av menneske med store og samansette behov for helse- og omsorgstenesta.
