Felles styringsinformasjon for god samhandling

Eg ser til mi store glede at Samhandlingsbarometeret utviklar seg vidare, og at denne statistikken er sett inn i ein samanheng med annan relevant styringsinformasjon på nettsida samhandling-sfj.no. Denne framstår som ein ryddig, oversiktleg og nyttig nettstad.

Det er no over eitt år sidan eg avslutta mi karriere som samhandlingssjef i Helse Førde. Som leiar innan helse og omsorg i ein kommune på Austlandet har eg fått erfaring med andre helseføretaksområde. Og det kan eg seie – her saknar eg noko som liknar på Samhandlingsbarometeret.

Skal ein samle det informasjonsgrunnlaget ein treng, er ein her meir avhengig av å oppsøke fleire nasjonale nettsider og sette dette saman sjølv, eventuelt leige inn konsulent for å gjere jobben. Rett nok finst det noko relevant informasjon på helseføretaka sine nettsider, men dette er mest konsentrert om tal innleggingar og utskrivningar, liggetid på sjukehus og liggetid for utskrvningsklare pasientar. Samhandlingsbarometeret inneheld mykje meir. I tillegg er fleksibiliteten når det gjeld å framstille data heilt annleis.

Eit anna aspekt er kvalitetssikringa. Eitt døme er statistikk over tal liggedøgn for utskrivnings-klare pasienter. I tillegg til tal frå NPR, har Samhandlingsbaromteret med faktisk tal utfakturerte liggedøgn, som er dei korrekte tala. Skal eg finne tilsvarande informasjon, må eg gå gjennom alle fakuraene kommunen har motteke og rekne saman sjølv. Og då får eg ikke samanlikninga med andre kommunar …

Eg viser titt og ofte til Sogn og Fjordane, og håper at vi med tida kan få noko tilsvarande her austpå. Eg ønskjer lukke til vidare med samhandling-sfj.no og Samhandlingsbarometeret. Dette er ein god idé som det må byggast vidare på.

Helsing Vidar Roseth

I Samhandlingsnytt for augusti/september kan du lese om «Norges finaste legevakt» i Førde, Eldreatlas, rapport om sosiale skilnader i bruk av helsetenester og Irene Valaker sin forsking.

Les Samhandlingsnytt her: Augusti/September 2017

Samhandlingsnytt sendes kvar månad ut av samhandlingssjefen i Helse Førde, Stig Igland, med informasjon om tema som er nyttige for både kommunane og spesialisthelsetenesta. Samhandlingsnytt for augusti/september er no sendt ut til kommunane, andre instansar og samarbeidspartar.

Statistisk sentralbyrå har nyleg publisert rapporten «Sosial ulikhet i bruk av helsetjenester», basert på levekårundersøkinga i 2015. Føremålet med rapporten er å kartlegge i kva grad det er sosiale skilnader i bruk av helsetenester i Noreg.

Mange undersøkingar i ulike land, også Noreg, viser at det er sosiale ulikheiter i sjukdomsbyrde. Det er ein klar samanheng mellom utdannings- og inntektsnivå og helse. For kvart steg ned på den sosiale rangstigen vert helsa forverra, og dei med lågast utdanning kjem dårlegast ut (Gradientutfordringen, Helsedirektoratet 2005). Dette gjeld anten helseproblema vert mål ved hjelp av eigenvurdert helse, om ein har varig sjukdom, eller opplever at helseproblem gjer det vanskeleg å utføre vanlege kvardagsaktivitetar. Helserelatert åtferd/livsstil er ein sentral faktor i dette.

Tilgang til helsetenester skal vere like for personar med same behov, uavhengig av økonomi, kjønn, bustad, etnisitet og religion. Tidlegare oversiktar om sosial ulikheit i bruk av helsetenester i Noreg (Godager og Iversen, 2013) viser at det ikkje er særlege skilnader i bruk av allmennlegetenester. Derimot har andre undersøkingar vist at det er skilnader i bruk av privatpraktiserande spesialistar og delvis også offentlege spesialistpoliklinikkar, men i liten grad når det gjeld sjukehusinnleggingar.

Det er fyrst og fremst aldersgruppa over 45 år som viser skilnader. Risikoen for å pådra seg sjukdom aukar med alderen, og ser ut til å vere større for personar med låg utdanning og lågt inntektsnivå.

Frå rapporten:
• Grupper med mindre enn god helse nyttar helsetenester i større grad enn dei med god helse.
• Kvinner bruker helsetenester meir enn menn, og eldre meir enn yngre
• Det er mindre skilnader mellom utdanningsgruppene i bruk av fysioterapi, men klart mindre bruk i lågaste inntektsgruppe
• Grupper med høgare utdanning har i størst grad vore hos legespesialist og tannlege
• I grupper med mindre enn god helse er det mindre skilnader mellom utdanningsgruppene enn i grupper med god helse
• Det er ein klar sosial gradient i tenestebruk etter inntekt for grupper med mindre enn god helse
• Størst skilnad på helsetenestebruk etter utdanning og inntekt finn ein blant dei eldre – blant yngre er ikkje skilnadane like markert.
• Det er fleire som brukar legespesialist og tannlegetenester i grupper med høg utdanning og høg inntekt enn i grupper med låg utdaning og låg inntekt. Dette gjeld ikkje psykologtenester der den lågaste inntekts- og utdanningsgruppa nyttar tenesta i større grad.
• Grupper med låg utdanning nyttar i større grad reseptlegemiddel, mens grupper med høgare utdanning kjøper legemidlar utan resept
• Det er ein tydeleg sosial gradient når ein legg inntekt til grunn i deltaking i screeningprogram for brystkreft og livmorhalskreft blant kvinner.
• Førebyggande prøvetaking, som måling av blodtrykk, blodsukker, kolesterol mm., viser at det er liten samanheng med utdanning, men ein klar sosial gradient etter inntekt, også når det er kontrollert for helsetilstand

Rapporten bør vere relevant for dei som jobbar i helse- og omsorgssektoren og med folkehelse, både på strategisk og operativt nivå.

Les heile rapporten her.

Av Emma Bjørnsen

Grunna tekniske problem er statistikkbanken Samhandlingsbarometeret for tida ikkje tilgjengeleg. Vi jobbar med å få i gang sida så snart som mogeleg, men det kan dessverre ta litt tid. Vi beklagar situasjonen og håpar dette ikkje forårsakar problem for brukarane.

Med ønske om en god og uproblematisk sommar,
Samhandlingsbarometeret

Kvar månad sender samhandlingssjefen i Helse Førde, Stig Igland, ut Samhandlingstnytt der informasjon om tema som er nyttige for både kommunane og spesialisthelsetenesta vert formidla. No er samhandlingsnytt for juni sendt ut til kommunane, andre instansar og samarbeidspartar.

I Samhandlingsnytt for juni kan du lese om Pasientens helseteneste, Ny organisering, Unikt samarbeit i folkehelse, Samordningskalendar og Stipendiatstilling som lyses ut.

Samhandingsnytt – Juni 2017