Innlegg

Samhandlingsdag Barn og unge – for Førde BUP og kommunane i Sunnfjord og ytre Sogn

/i /av

blir arrangert 16 november 2023 på Scandic Sunnfjord hotell

for Førde BUP og kommunane Sunnfjord, Fjaler, Kinn, Askvoll, Solund, Hyllestad og Høyanger

 

Tema for dagen: Korleis samarbeider vi rundt barn med angstproblematikk som treng hjelp frå begge nivå og jobbar saman for dei beste løysingane og rett hjelp på rett nivå?

 

Målsetting for dagen: Nettverksbygging, samordning og felles forståing av utfordringsbildet mellom dei personane som samarbeider for barn og unges psykiske helse på tvers av kommune og sjukehus

 

Målgruppe: Leiarar og sentrale tilsette som arbeider med barn og unge i oppvekst og helsesektoren i kommunane, og BUP (Til dømes: Leiarnivå, rektorar, barnehagestyrarar, fastlegar, kommuneoverlegar, barnevern, PPT, skulehelseteneste, helsestasjon)

 

Sjå vedlagt program;

1 Program samhandlingsdag 2023

Fagdag Geriatri

/i /av

Det blir arrangert ny fagdag i geriatri på Førde Sentralsjukehus;

  1. september 2023, 08.00–15.45

Fagdagen blir gjennomført i Auditoriet, 2. et. i Svanabygget. Auditoriet har 120 sitjeplassar. Arrangementet blir også delt via internett.​

Tema:   Gode helsetenester til den sårbare eldre pasienten​

Fagdag geriatri 2023 – Helse Førde (helse-forde.no)

OMFANG AV SKRØPELIGE ELDRE I KOMMUNANE

/i /av

I media og daglegtale støter ein ofte på begrepet skrøpelege eldre. Dette er gruppa med det største hjelpebehovet og representerer slik ei nøkkelgruppe for ressurssbruken (personell/økonomi) i kommunane. Dei har også hyppige sjukehusinnleggingar, og er ei av dei 4 prioriterte gruppene for Helsefellesskapa i Noreg.

Gruppa er ikkje definert ut frå medisinske diagnosar sjølv om dei ofte har mange ulike slike, og også overlappar i noko grad med ei anna prioritert gruppe (multisjuke).

Gruppa er definert ut frå kartlegging av funksjonsnivået (mestringsevna) på 10 ulike område i dagleglivet, der den obligatoriske kartlegginga skjer i kommunane 2 gonger årleg ved hjelp av IPLOS-skjema av alle som får tildelt offentleg omsorg (heimebasert) eller er på institusjon (sjukeheim) i kommunen.

IPLOS står for individbasert pleie- og omsorgsstatistikk, og er drifta av Helsedirektoratet, og inneheld 20 ulike måleområde (ressurssar og hjelpebehov). Kvar måleparameter blir rangerte i 4 grupper av hjelpebehov: 1. Noko redusert funksjon, 2. redusert funksjon 3. dårleg funksjon og 4. svært dårleg funksjon.
Gruppe 1 og 2 er samla under noko skrøpelege (pre-fragile) og gruppe 3 og 4 blir slått saman til gruppa skrøpelege (fragile).
Desse er presentert som andelar (pr. 1000 av befolkninga ≥ 75 år), og som det aktuelle antalet personar det omfattar.

Etter kvart er meininga å kople på andre variablar som t.d. kan vise kor mykje kommunale helseteneste desse gruppene står for, og kor mykje spesialisthelsetenester dei mottek, samt utviklinga av dette over tid.

Ei mest mogeleg optimal organisering av tenestene for desse gruppene vil vere avgjerande for i kva grad kommunane vil greie å møte den såkalla “eldrebølgja” framover.

Gruppa noko skrøpelege er kanskje den som er mest egna for førebyggande tiltak både i kommunar og spesialisthelseteneste.

Eksempel:

Helse Førde Helsefellesskap (tilsvarar kommunane i tidlegare Sogn og Fjordane fylke)

Det er ein viss variasjon i andelane mellom kommunane frå om lag 28% i Hyllestad til 42% i Kinn kommune. Norge og Helse Vest ligg ganske likt, medan Helse Førde ligg litt høgare. Det er noko meir pre-fragile enn fragile som vi ser.

Data er henta frå Kommunalt Pasient- og brukerregister (KPR).

Spiseforstyrringar – seminar om mat, kropp og trening, førebygging og tidleg tiltak

/i /av

Seksjon for klinisk ernæring Helse Førde, har hatt ei auke mht. behandling av spiseforstyrringar etter pandemien.

Også fastlegar tilviser til klinisk ernærngsfysiolog.

Det er viktig at kompetanse blir utvikla både i spesialist- og primærhelsetenesta, og ein ressurs ein kan nytte seg av er Norsk selskap for spiseforstyrrelser. 

Dei arrangerer fleire seminar og kurs, og blant anna seminar 30. novbember 2023:

http://Når Kropp, mat og trening blir vanskelig -en konferanse om forebygging og tidlig tiltak

Samhandlingsnytt Juni 2023

/i /av

Her kan du lese junigåva av Samhandlingsnytt 2023;

Samhandlingsnytt juni 2023

Dødelegheit i Samhandlingsbarometeret

/i /av

Tidleg død (0-74 år), altså under den normalt forventa levealderen, blir tidvis også omtalt som førebyggbare dødsfall. Dette då dei kan ha samanheng med livsstil og levekår, og slik sett evt. kan påverkast gjennom ulike førebyggande tiltak.

Tala er henta via Dødsårsaksregisteret og statistikken her er rekna for å ha god kvalitet.

Når ein går ned på kommunenivå blir dei årlege tala låge, og ein brukar difor årleg gjennomsnitt frå siste 10-års periode (såkalla glidande gjennomsnitt). Dette gjer at vi berre publiserer fire store årsaksgrupper (hjarte-karsjukdom, kreftsjukdom, KOLS og voldsomme dødsfall (ulykker og sjølvmord) i tillegg til samla dødelegheit, og også slår saman tala for begge kjønn. Likevel vil det mangle data for ein del små kommunar.

Generelt har tala for tidleg død gått nedover over tid, som uttrykk for betring av helsetilstanden i befolkninga. Men for KOLS har vi derimot sett ein oppgang, men som kan sjå ut til å flate av (sjå illustrasjonen).

Erfaringskonferansen 2023

/i /av
Den 8. og 9. juni 2023 arrangerer Helse Førde saman med kommunane Erfaringskonferansen, med temaet samarbeid og samhandling rundt pasientgruppa skrøpelege eldre. Konferansen finn stad på Thon hotell Jølster på Skei.
Påmeldingsfrist 15. mai 2023.
Her kan du lese meir om programmet:
Presentasjonar frå konferansen finn du her;

Samhandlingsnytt mars 2023

/i /av

Her kan du lese Samhandlingsnytt for mars 2023;

Samhandlingsnytt mars 2023

Fastlegeordninga

/i /av

Nye tal publisert av Samhandlingsbarometeret viser ein auke i tal ubesette fastlegestillingar dei siste åra. Utfordringane knytt til rekruttering har òg auka i større bykommunar.

Fastlegeordninga har kome under press dei seinare åra i takt med at arbeidsmengda har auka. Mange stader har det vore mangel på søkarar til stillingane, og mange kommunar blir avhengige av innleige av korttidsvikarar som både er kostbart og gjev mindre stabilitet.

Talet på ubesette fastlegestillingar har auka dei siste åra, men dette varierer både over tid og mellom kommunane. Tradisjonelt har rekrutteringsutfordringane vore størst i mindre utkantkommunar, men i siste tida har dette også omfatta større bykommunar.

Samhandlingsbarometeret publiserer tal frå Helsedirektoratet sine nasjonale kvalitetsindikatorar som viser stor auke i talet på ubesette avtaler dei siste åra. Frå 2015 til 2021 har talet meir enn dobla seg, ved at talet på ubesette avtaler har auka frå 162 til 342 på landsbasis.

Tala viser òg at andelen med spesialisering i allmennmedisin har auka frå 58 til 64 % i den same perioden. Spesialistutdanninga er eit 6,5 års utdanningsløp i etterkant av autorisasjon som lege. Utdanninga skal sikre god kompetanse i praksisen, og gjev større fagleg tryggheit for både fastlege og pasient. Kompetanseforskrifta krev at alle fastlegar som startar etter 2017 skal vere spesialist eller under spesialisering i allmennmedisin.

Forsking viser at eit langvarig behandlingsforhold (kontinuitet) mellom fastlegen og ein pasient gir betre samarbeid, større opplevd tilfredsheit, betre førebygging, meir omfattande behandling og mindre dobbeltbehandling. Studium har vist at kontinuitet i lege-pasient-forholdet gjev redusert dødelegheit, spesielt mellom eldre pasientar, og redusert bruk av spesialisthelsetjenester, sjukehusinnleggingar og legevaktbesøk.

Utdanningsnivå og helse

/i /av

Det er velkjent at personar som har lang utdanning og god økonomi, lever lenger og har færre helseproblem enn dei som har kortere utdanning og dårlegare økonomi. Utdanningsforskjellar i helseatferd kan avspegle større ressursar, betre mulegheiter og større evne og vilje til å ta til seg helseinformasjon mellom dei med høgare utdanning.

For å illustrere dette har vi valgt å hente ut og samanstille tre variablar (høgt utdanningsnivå, daglegrøyking og bruk av spesialisthelsetenester) frå Samhandlingsbarometeret for fire  kommunar innan Helse Førde sitt opptaksområde.

Andelar med høg utdanning, og utvikling av dette over tid:

Vi ser at andelen med fullført høgskule eller universitetsutdanning i Noreg er nesten 40%, medan nivået samla for Helse Førde sitt opptaksområde ligg noko lågare (32%). Sogndal (45%) ligg imidlertid klart over landsgjennomsnittet, medan Høyanger ligg på 25%.

Ser vi på utviklinga over tid (2010 til 2021) er det ein klar auke i utdanningsnivået for alle dei fire kommunane, og der både Høyanger og Kinn har auka meir enn landet som heilheit:

Samanheng mellom høgt utdanningsnivå og daglegrøyking:

Figuren illustrerar det eintydige biletet mellom aukande andelar med høg utdanning (blå linje), og tilsvarande fall i andelen daglegrøykarar i dei same kommunane. Det er tre gonger så mange daglegrøykarar i Høyanger som i Sogndal.

Samanheng mellom høgt utdanningsnivå og samla bruk av spesialisthelsetenester:

Det er også ein tendens til at høgt utdanningsnivå har samanheng med færre sjukehusinnleggingar samla sett. Eit unntak her er Sunnfjord kommune som ligg litt under Sogndal (kan ev. ha med avstandar til sjukehus å gjere).

Konklusjonar:

-Det er klare skilnader i utdanningsnivået mellom kommunane

-Utdanningsnivået heng klart saman med andel av daglegrøykarar

-Delvis er det reflektert også i mindre sjukehusinnlegging.