Rusbruk mellom ungdom i vidaregåande skular– endring i perioden 2017-2021
Ordførar Menes i Sogndal kommune ytra for få dagar sidan ei uro knytt til cannabisbruk blant ungdom i Sogndal.
I Samhandlingsbarometeret har vi på bakgrunn av dette vald å sjå på tal som kjem fram i Ungdata-kartleggingane. Desse blir organisert av Velferdsforskningsinstituttet NOVA ved OsloMet i samarbeide med KoRus – landets sju regionale kompetansesenter innan rusfeltet. Kommunar og fylkeskommunar er ansvarlege for den praktiske gjennomføringa i samarbeid med skulane. Ungdata er finansiert av Helsedirektoratet.
Ungdata gjer kvart 4. år skulekartleggingar både i grunn- og vidaregåande skular. Dette gjev eit godt grunnlag for å følgje trendar over tid når det gjeld området rusbruk, dersom vi antek at elevane svarar like ærleg på dei same spørsmåla over tid.
Vi har her valdt å sjå på utviklinga for alkoholrusing, cannabisbruk og daglegrøyking nasjonalt og i tre større kommunar i tidlegare Sogn og Fjordane (Sogndal, Sunnfjord og Kinn).
Fig 1 Alkoholrusing
Vi finn ein auke i alkoholrusing for VG1 i alle tre kommunane, og mest i Sunnfjord. For VG2 og VG3 er det klar auke i både Sogndal og Sunnfjord, men ein viss nedgang i Kinn.
Fig 2. Cannabisbruk siste året
For Sogndal er cannabisbruk uendra i VG1, men ein auke i både VG2 og 3. Sunnfjord har ein betydeleg auke særleg i VG3. Kinn ligg høgare enn dei andre, og både Sunnfjord og Kinn har ei tre-dobling i perioden for VG3-elevar. Kvar fjerde elev i Kinn oppgjev å ha brukt cannabis siste året. I befolkninga samla i Noreg ligg det på 5% (SSB).
Fig 3. Røyking fast
For tobakksrøyking har Sogndal ein nedgang i perioden, og særleg lågt i VG3.
Sunnfjord har ein klar auke, medan Kinn berre har gått opp på VG3. I befolkninga samla er talet 9% (SSB).
Konklusjon: Samla sett ser alkoholrusing ut til å auke mellom ungdom i vidaregåande skular og særleg for Sunnfjor og Sogndal sin del. Cannabisbruken har markert auke og ligg klårt over vaksenbefolkninga i Noreg. For røyking har Sunnfjord negativ utvikling, men samla ligg elevane under nivået for vaksenbefolkninga i Noreg.
Lenke til kjelde:
