Samhandlingsbarometeret har publisert ein ny demografivariabel som er gjennomsnittsalderen i befolkninga i kommunane. I Norge er denne 41,1 år (2023), og har auka med 1,8 år i løpet av siste tiåret nasjonalt. Det er imidlertid betydelege skilader mellom kommunane her, slik at for nokre kommunar har den passert 50 år (“forgubbing”). Aukande levealder, færre fødslar og fråflytting vil alle verke inn på gjennomsnittsalderen.

Vi har laga ein figur som ser på utviklinga i dei mindre kystkommunane i tidlegare Sogn og Fjordane, samanlikna med dei større sentrumskommunane Kinn, Sunnfjord og Sogndal.

(Obs: basislinja er 35 år.)

Figuren viser at særleg Sunnfjord hadde ei ung befolkning i 2010 med ein gjennomsnittsalder på 37,2 år. I 2023 ligg dei tre større kommunane rundt landsgjennomsnittet på i overkant av 40 år. For dei mindre kystkommunane er gjennomsnittsalderen kome opp i 45 til 48,2 år. Hyllestad har den høgste gjennomsnittsalderen, og har også hatt ein vekst på 5,4 år gjennom perioden frå 2010.

Medan dei nye samanslegne større kommunane har ein gjennomsnittsalder omlag på/under nasjonalt nivå, så har kystkommunane ein gjennomsnittsalder som kan nærme seg 50 år, og det har også vore ei betydeleg endring sidan 2019 i desse kommunane.

Her kan du lese samhandlingsnytt for september;

Samhandlingsnytt september 2023

blir arrangert 16 november 2023 på Scandic Sunnfjord hotell

for Førde BUP og kommunane Sunnfjord, Fjaler, Kinn, Askvoll, Solund, Hyllestad og Høyanger

 

Tema for dagen: Korleis samarbeider vi rundt barn med angstproblematikk som treng hjelp frå begge nivå og jobbar saman for dei beste løysingane og rett hjelp på rett nivå?

 

Målsetting for dagen: Nettverksbygging, samordning og felles forståing av utfordringsbildet mellom dei personane som samarbeider for barn og unges psykiske helse på tvers av kommune og sjukehus

 

Målgruppe: Leiarar og sentrale tilsette som arbeider med barn og unge i oppvekst og helsesektoren i kommunane, og BUP (Til dømes: Leiarnivå, rektorar, barnehagestyrarar, fastlegar, kommuneoverlegar, barnevern, PPT, skulehelseteneste, helsestasjon)

 

Sjå vedlagt program;

1 Program samhandlingsdag 2023

I media og daglegtale støter ein ofte på begrepet skrøpelege eldre. Dette er gruppa med det største hjelpebehovet og representerer slik ei nøkkelgruppe for ressurssbruken (personell/økonomi) i kommunane. Dei har også hyppige sjukehusinnleggingar, og er ei av dei 4 prioriterte gruppene for Helsefellesskapa i Noreg.

Gruppa er ikkje definert ut frå medisinske diagnosar sjølv om dei ofte har mange ulike slike, og også overlappar i noko grad med ei anna prioritert gruppe (multisjuke).

Gruppa er definert ut frå kartlegging av funksjonsnivået (mestringsevna) på 10 ulike område i dagleglivet, der den obligatoriske kartlegginga skjer i kommunane 2 gonger årleg ved hjelp av IPLOS-skjema av alle som får tildelt offentleg omsorg (heimebasert) eller er på institusjon (sjukeheim) i kommunen.

IPLOS står for individbasert pleie- og omsorgsstatistikk, og er drifta av Helsedirektoratet, og inneheld 20 ulike måleområde (ressurssar og hjelpebehov). Kvar måleparameter blir rangerte i 4 grupper av hjelpebehov: 1. Noko redusert funksjon, 2. redusert funksjon 3. dårleg funksjon og 4. svært dårleg funksjon.
Gruppe 1 og 2 er samla under noko skrøpelege (pre-fragile) og gruppe 3 og 4 blir slått saman til gruppa skrøpelege (fragile).
Desse er presentert som andelar (pr. 1000 av befolkninga ≥ 75 år), og som det aktuelle antalet personar det omfattar.

Etter kvart er meininga å kople på andre variablar som t.d. kan vise kor mykje kommunale helseteneste desse gruppene står for, og kor mykje spesialisthelsetenester dei mottek, samt utviklinga av dette over tid.

Ei mest mogeleg optimal organisering av tenestene for desse gruppene vil vere avgjerande for i kva grad kommunane vil greie å møte den såkalla “eldrebølgja” framover.

Gruppa noko skrøpelege er kanskje den som er mest egna for førebyggande tiltak både i kommunar og spesialisthelseteneste.

Eksempel:

Helse Førde Helsefellesskap (tilsvarar kommunane i tidlegare Sogn og Fjordane fylke)

Det er ein viss variasjon i andelane mellom kommunane frå om lag 28% i Hyllestad til 42% i Kinn kommune. Norge og Helse Vest ligg ganske likt, medan Helse Førde ligg litt høgare. Det er noko meir pre-fragile enn fragile som vi ser.

Data er henta frå Kommunalt Pasient- og brukerregister (KPR).

Her kan du lese junigåva av Samhandlingsnytt 2023;

Samhandlingsnytt juni 2023