Studentar i praksis hjå Samhandlingsbarometeret. Sjukepleiestudentar har undersøkt antibiotikabruk i kommunene
Samhandlingsbarometeret har i mai/juni hatt fire sjukepleiestudentar i praksis i «Helsefremmande og førebyggande fag» frå Campus Førde i Høgskulen på Vestlandet (HVL). Studentane har teke utgangspunkt i data frå variabelen Antibiotikabruk i kommunane.
Høg antibiotikabruk og tilhøyrande risiko for resistensutvikling mot dei vanlege antibiotika er eit problem som dei siste åra har fått auka fokus både nasjonalt og internasjonalt. Her i landet har ein fått ein Nasjonal handlingsplan for antibiotikabruk har som m.a. har mål om at gjennomsnittlig utskriving av antibiotika skal reduserast til 250 reseptar pr. innbyggar per år innan 2020.
Figur 1 viser antal reseptar pr. 1000 innbyggarar i kommunane i Sogn og Fjordane i 2017, som er det siste året vi har data for (samla tal for fylket gult, og Norge oransje). Målet er å komer ned i 250 pr. 1000 innb.
Studentane valde tre aktuelle kommunar i fylket, ein som ligg høgt på antibiotikabruk og to som ligg lågt. I intervju med kommunelegene i dei tre kommunane fekk studentane kunnskap om lokale rutinar og haldningar til antibiotikabruken.
Studentane fann i sine intervju m.a. følgjande:
› Alle dei tre kommunane mangla apotek i eigen kommune, slik at antibiotika for ein del vert delt ut frå eit lokalt lager ved legekontoret.
› Berre antibiotika som vert skriven på eigen resept av legen til pasient og henta ut frå apotek er med i statistikken (frå det nasjonale Reseptregisteret).
› Kommunelegene var svært bevisste på sin eigen antibiotikapraksis og tilhøyrande fare for resistensutvikling.
› Ingen av kommunelegene hadde så langt nytta seg av anbefalingar om maksimalt ti dagar gyldigheit på antibiotikareseptar.
› Ingen av kommunelegane hadde opplevd spørsmål/ interesse frå administrativ leiing eller politisk hald i kommunen knytt til dette temaet.
Studentane konkluderer i si oppgåve med at:
«Når kun antibiotika delt ut fra apotek kommer med i statistikken er det fare for mørketall i kvalitetsindikatoren. Dette er fordi legekontorene deler ut deler av sin antibiotika direkte fra legekontoret. Per i dag ligger fylket under gjennomsnittet i landet på antall antibiotikaresepter per 1000 innbyggere, men dersom de reelle tallene ble tatt med i betraktning, kan dette tallet være høyere. Reduksjon i antibiotika bruken er en nasjonal strategi, og interesse fra ledere og politikere på kommunalt nivå er viktig for å kunne nå nasjonale mål. I kommunen studentene har hatt fokus på ser det ut til at kommunelegene er de som «drar lasset» alene.»
Figur 2 viser ei oversikt over den registrerte antibiotikabruken i kommunane der dei som har apotek er markert med rødt.
Som figuren illustrerer er det ein trend mot at kommunar utan lokalt apotek ligg lågare på statistikken, men det er også unntak frå dette.
Vi i Samhandlingsbarometeret vil takke kommunane for at dei har teke godt imot studentane som har hatt praksis hos oss. Vi takkar også studentane for eit godt samarbeid, og for å ha sett nærare på eit så viktig tema. Vi ønsker dei lykke til vidare.
